Iconische soorten met uitsterven bedreigd door onduurzame visserij en illegale jacht

Gland, Zwitserland, 18 July 2019 (IUCN) – Twee soorten roggen staan op de rand van uitsterven door overbevissing, en zeven primatensoorten zijn achteruit gegaan door illegale jacht en verlies van leefgebied. Dat stelt de vandaag gepresenteerde update van de IUCN Rode Lijst van bedreigde diersoorten. Tevens onthult de update de zorgelijke toestand van zoetwatervissen wereldwijd.

Headerfoto: roloway monkey cercopithecus (c) Russell A. Mittermeier

Primaten bedreigd door jacht en verlies van leefgebied

Door de combinatie van jacht en verlies van leefgebied hebben zeven soorten primaten een groter risico op uitsterven, toont de laatste update van de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten. Zes van deze soorten komen voor in West-Afrika. Het is duidelijk dat jacht op apenvlees en ontbossing de populatie primaten doen slinken – 40% van de primatensoorten in West en Centraal Afrika zijn met uitsterven bedreigd.

“West-Afrika is één van de meest cruciale gebieden op aarde voor behoud van primaten. De combinatie van het vernietigen van bossen en de jacht op apenvlees heeft een aantal soorten primaten in West-Afrika op de rand van uitsterven gebracht,” zegt Russ Mittermeier, voorzitter van de IUCN Species Survival Commission Primate Specialist Group. “Behoud van de diversiteit aan primatensoorten in deze regio vereist de creatie van nieuwe beschermde gebieden, beter beheer van bestaande beschermde gebieden, betere handhaving en economische alternatieven die primaten waarderen als meer dan een bron van vlees. Een voorbeeld hiervan is ecotourisme, wat al succesvol wordt toegepast in andere delen van Afrika.”

De status van de Roloway aap (Cercopithecus roloway) is verslechterd van Bedreigd tot Ernstig bedreigd. Er zijn nog minder dan 2.000 overlevende individuen van deze aapsoort, die alleen voorkomt in Ghana en Ivoorkust. De Roloway Monkey is een gewild doelwit voor jagers door hun relatief grote lichaamslengte en de waarde van hun vlees en huid. Ook de status van de Red-capped Mangabey (Cercocebus torquatus), ooit rijkelijk aanwezig van het westelijk Nigeria tot aan de grens met Congo en Gabon, is verslechterd van Kwetsbaar naar Bedreigd.  

Deze West-Afrikaanse primatensoorten lijden ook onder ernstige afname van leefgebied door het verbouwen van voedselgewassen. Betere ontsluiting door wegen vergemakkelijkt de jacht en het transport van apenvlees naar lokale markten en verder gelegen stedelijke centra.

Vioolroggen met uitsterven bedreigd

De zogenaamde Rhino rays (roggen) zijn de meest bedreigde zoutwatervissen ter wereld: 15 van de 16 geëvalueerde soorten zijn geclassificeerd als Ernstig bedreigd.

Rhino rays zijn nauw verwant aan haaien en sommige soorten kunnen wel 3 meter lang worden. Ze leven in de ondiepe wateren van de Indische Oceaan en de Stille Oceaan tot de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Steeds intensievere, in wezen ongereguleerde visserij is debet aan hun achteruitgang, waarbij de meeste roggen ongeplande “bijvangst” vormen. Vlees van de Rhino Ray wordt lokaal verkocht, de vinnen worden internationaal verhandeld voor haaienvinnensoep.

Afname van zoetwatervissen

De update van de Rode Lijst toont bovendien dat meer dan de helft van de endemische zoetwatervissen in Japan en meer dan een derde van de zoetwatervissen in Mexico met uitsterven bedreigd zijn. De belangrijkste oorzaken zijn afname van vrij stromende rivieren en toenemende vervuiling door landbouw en steden. Ook de bouw van dammen en stuwen heeft een significant effect op zoetwatervissen in beide landen, net als de invloed van invasieve soorten.

“De bijna 18.000 soorten zoetwatervissen ter wereld ondergaan een dramatische en grotendeels niet-erkende mondiale achteruitgang, zoals blijkt uit de hoge mate van uitsterven van zoetwatervissoorten in Japan en Mexico,” zegt William Darwall, hoofd van de IUCN Freshwater Biodiversity Unit. “Het verlies van deze soorten ontneemt miljarden mensen een cruciale bron van voedsel en inkomsten en kan een domino-effect hebben op gehele ecosystemen. Om deze achteruitgang te stoppen, is er dringend behoefte aan een beleid voor het menselijke gebruik van zoetwater dat rekening houdt met de behoeften van de vele andere soorten in deze ecosystemen.”

Meer dan 100.000 soorten geëvalueerd

De IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten is de meest uitgebreide en meest gebruikte informatiebron over de status van dier- en plantensoorten over de hele wereld. Door te laten zien welke dier- en plantsoorten het meeste risico lopen op uitsterven stimuleert de Rode Lijst tot actie om soorten te beschermen. De Rode Lijst wordt samengesteld door de wetenschappers van de International Union for Conservation of Nature. Inmiddels bevat de Rode Lijst 105.732 geëvalueerde soorten, waarvan 28.338 met uitsterven bedreigd zijn.