Wat zijn de verschillen in de voorwaarden van de door de veevoersector opgestelde FEFAC Soy Sourcing Guidelines en de Roundtable for Responsable Soy (RTRS)?
De FSSG 2015 hadden in tegenstelling tot RTRS onvoldoende criteria voor de bescherming van bossen, wetlands en biodiversiteit. Daarbij vroeg de FSSG 2015 om minder controle en verificatie van het naleven van de criteria. RTRS is bijvoorbeeld de enige partij die tijdens de certificering de onafhankelijke keurder verplicht om belanghebbenden erbij te betrekken. Bovendien biedt RTRS de optie om in plaats van certificaten ook fysiek gesegregeerde soja te kopen, zodat duurzame soja niet noodzakelijkerwijs op één hoop belandt met minder verantwoord geproduceerde soja. Dit is lastiger uit te voeren, duurder en bedrijven hebben er tot nu toe nauwelijks voor gekozen.
Het vergelijken van RTRS (duurzaamheidsstandaard) met FEFAC (richtlijnen & benchmarksysteem) is het vergelijken van appels en peren. Maar als we kijken naar het ambitieniveau in de FEFAC-SSG versus het ambitieniveau van RTRS zien we wel degelijk verschillen. Daarbij is het belangrijk dat er een verschil is tussen de criteria zelf (bijv. mensenrechten, chemicaliën, ontbossing) en de manier van controleren (hoe vaak wordt er gecontroleerd, hoeveel jaar ben je gecertificeerd etc.).
RTRS gaat verder dan de criteria van FEFAC als het gaat over de volgende onderwerpen:
- Ontbossing & land-conversie (tussen 2008 en 2016 bescherming van bijna alle biomen en vanaf 2016 bescherming van absoluut alle biomen).
- Verregaande biodiversiteitsbescherming
- Monitoren van bodem en waterkwaliteit
- Beschermen van indigenous peoples
- Gebruik van gecertificeerde/geregistreerde zaden
- Gebruik van meststoffen
- Beschermen van verschillende typen medewerkers (tijdelijke werkers, seizoenswerkers)
- Het stimuleren van een goede relatie met lokale gemeenschappen
- Het zorgen voor ‘continue verbetering’ op de belangrijkste duurzaamheidsterreinen (bodem, chemicaliën etc.)
- Het stimuleren van het bijhouden van een zorgvuldige administratie om zo als bedrijf te leren en beter te worden
- Het inzetten op integrated pest management
In de oude en nieuwe versie van de FEFAC Guidelines is ‘legal compliance’ voor ontbossing en landconversie (nog steeds) het criterium. Echter, omdat FEFAC wel in zag dat het niet opnemen van landconversie en ontbossing (verder dan ‘legal compliance’) problematisch is in de huidige markt (met name in West-Europa), is er een tool ontwikkeld waarin alle standaarden die land conversie en ontbossing aanpakken te zien zijn. Deze tool is hier te vinden. Let wel dat er veel verschil is tussen de standaarden die land-conversie en ontbossing verbieden, waarbij de zogenaamde ‘cut-off date’ (vanaf wanneer ontbossing/conversie niet meer mag) en de exacte biomen die worden meegenomen verschillen.
Verschil in controle (verificatie)
Als we kijken naar de manier van controleren (verificatie) zien we dat de FEFAC SSG verscheidende manieren van controleren toestaat, van interne controle systemen tot certificering door een onafhankelijke certificerende instantie. RTRS kiest voor deze laatste (feitelijk de strengste manier), waarbij individuele boeren bezocht worden door een onafhankelijke controleur. Het is ook belangrijk om op te merken dat RTRS de enige sojastandaard is die ISEAL member is. Dit zegt iets over de uitstekende kwaliteit van het certificeringssysteem. Het is ook belangrijk om aan te geven dat RTRS het enige (FEFAC compliant) sojaschema is dat transparant communiceert over de boeren die gecertificeerd zijn en de bedrijven die de gecertificeerde soja hebben gekocht.
Zijn RTRS en andere standaarden nu mislukt of overbodig?
Nee. Robuuste certificeringsstandaarden zoals RTRS spelen een belangrijke rol bij het verduurzamen van de sojaproductie, ze controleren op ontbossing en conversievrije productie, maar ook op andere duurzaamheidsaspecten. Ook binnen verplichte maatregelen hebben ze een rol te spelen.