Op tour door Europa voor internationaal bindend mensenrechtenverdrag

Headerfoto: De Vergaderzaal van de VN-Mensenrechtenraad in Genève. © Ludovic Courtès, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons

Vertegenwoordigers van natuur- en mensenrechtenorganisaties uit Afrika en Azië tourden begin juni door Europa om draagvlak te creëren voor de totstandkoming van een internationaal bindend mensenrechtenverdrag voor bedrijven. Florence Sitwaminya van CREDDHO, een NGO uit de Democratische Republiek Congo, deelt haar ervaringen.

Florence Sitwaminya werkt bij IUCN NL partnerorganisatie CREDDHO, een onderzoekscentrum op het gebied van milieu, democratie en mensenrechten in de Democratische Republiek Congo (DRC) en komt op voor de rechten van gemeenschappen die te maken hebben met mensenrechtenschendingen rond olie-exploratie en -winning.

Huis en haard verlaten

‘Soms moeten hele gemeenschappen huis en haard verlaten om plaats te maken voor oliewinning,’ vertelt Sitwaminya. ‘Deze gemeenschappen krijgen onvoldoende compensatie voor de schade aan hun leefomgeving.’ Mensen die zich daartegen uitspreken, worden bedreigd. ‘Mensen worden gevangengenomen en gemarteld, alleen omdat ze het willen hebben over de vernietiging van hun leefomgeving,’ vertelt Sitwaminya.

Het blijkt lastig de bedrijven die hiervoor verantwoordelijk zijn juridisch aansprakelijk te stellen, omdat ze vaak buiten hun eigen landsgrenzen opereren. ‘Het probleem is dat bedrijven onvoldoende op misstanden worden aangesproken door overheden,’ stelt Sitwaminya.

Internationaal bindend mensenrechtenverdrag

Een internationaal bindend mensenrechtenverdrag voor bedrijven kan daar verandering in brengen. ‘Als zowel bedrijven, de landen waar deze bedrijven gevestigd zijn en de landen waar zij opereren het verdrag ondertekenen, dan nemen ze gezamenlijk verantwoordelijkheid voor het naleven ervan. Een bindend VN-mensenrechtenverdrag biedt meer kansen bedrijven aan te spreken die nu opereren tussen de mazen van de wet.’

Om te pleiten voor een snelle totstandkoming van een dergelijk verdrag, bracht Sitwaminya samen met andere vertegenwoordigers van natuur- en mensenrechtenorganisaties uit Afrika en Azië een bezoek aan Parijs, Madrid, Den Haag en Brussel. Ook werd er een publieksevenement in Amsterdam georganiseerd.

‘We spraken met parlementariërs, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de speciale VN-rapporteur voor de situatie van mensenrechtenverdedigers en verscheidende media,’ vertelt Florence Sitwaminya. ‘Ook hadden we een overleg met een groep advocaten, die met ons de juridische stappen doorspraken die noodzakelijk zijn voor de totstandkoming van een bindend VN-mensenrechtenverdrag voor bedrijven.’

Media-aandacht en medestanders

Het bezoek werd breed uitgemeten in de Franse media en leverde verscheidene medestanders op. ‘In Madrid spraken we met een aanstaand parlementslid dat zich graag hardmaakt voor de totstandkoming van het bindend VN-mensenrechtenverdrag,’ vertelt Sitwaminya. ‘Hij beloofde ook andere parlementsleden hiervoor te mobiliseren en contact te zoeken met andere landen om samen een coalitie te vormen voor de totstandkoming van het verdrag.’