Natuur- en landschapsrandvoorwaarden bij windenergie op land: een voorstel

Het Parijsakkoord vraagt om het versnellen van de energietransitie. Het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework vraagt om voorzorg, bescherming en herstel van natuur. Hoe kunnen we dit het best met elkaar te verenigen in Nederland? Randvoorwaarden bij plaatsing en beheer van windenergie op zee, zowel als wind en zon op land, helpen om verantwoorde keuzes te verhelderen en daardoor ook te versnellen. Additionele randvoorwaarden voor internationaal ketenbeheer helpen de energietransitie in Nederland verder toekomstbestendig te maken.

Headerfoto: Een groep vogels vliegt langs twee windmolens (c) kmatija voor Getty Images

Als IUCN NL doen we een voorstel voor in het bijzonder windenergie op land, waar de ruimtelijke puzzel complex is en goede regie urgent is. We zetten ons hiermee graag in voor een duurzame, toekomstbestendige energietransitie en vragen de overheid op landelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau deze randvoorwaarden te omarmen.

Waarom randvoorwaarden?

Nederland heeft een uitdagende opgave om de natuur te beschermen, te herstellen en te vermeerderen, volgens Europese en wereldwijde afspraken. De robuustheid van biodiversiteit in Nederland als geheel zal versterkt moeten worden. Ook energiebesparing kan veel prominenter op de agenda: de duurzaamste energie is immers de energie die je niet gebruikt. Maar er vindt ook een opschaling van hernieuwbare opwek plaats in en rondom ons land, waarin de opgave is om natuur integraal mee te nemen.

De noodzaak van de energietransitie en urgentie van haar versnelling zijn breed erkend. Zorgvuldige planning en plaatsingsvoorwaarden zijn evenwel zeer belangrijk voor de eveneens noodzakelijke en urgente doelen voor natuur, ook voor de rol die zij te spelen heeft om klimaatverandering het hoofd te bieden en ons land leefbaar te houden. In de internationale ketens voor hernieuwbare energie keten zelf zitten verder ook natuurbeschermingsaspecten zoals bij de winning en terugwinning van mineralen en metalen.

Onder natuurorganisaties is een breed gedeelde zorg dat versnelling in de energietransitie ten koste kan gaan van natuurdoelen. IUCN NL leden en bevriende organisaties zijn al bezig met adviseren over het beleid voor het versnellen van de energietransitie, en dat willen we ondersteunen. In ons adviesdocument brengen wij een aantal zaken nog eens onder de aandacht en doen we een concreet voorstel voor plaatsingsvoorwaarden ter voorkoming van natuurschade en ter versterking van natuur, bij in het bijzonder wind op land in Nederland.