Verdieping
Header foto: Vrouw verzamelt hout (c) Kouy Socheat, NTFP Cambodia IUCN NL
Geen stem in besluitvorming
In besluitvorming over economische ontwikkelingen worden de belangen en inzichten van gemeenschappen vaak genegeerd of niet serieus genomen. Een gemiste kans, want de lokale bevolking beschikt over waardevolle kennis die onmisbaar is voor duurzaam landschapsbeheer.
Daarnaast verdwijnt er traditionele kennis binnen deze gemeenschappen. Jongeren vertrekken steeds vaker naar steden waardoor intergenerationele kennis verloren gaat. Ook door veranderingen in landgebruik gaat kennis over soorten en de interacties daartussen verloren. Ten slotte hebben overheden en ontwikkelingsorganisaties niet altijd oog voor de wereldbeelden en kennis van gemeenschappen die een sterke relatie hebben met het land en de natuur.
Het belang van landrechten
De gevolgen van deze ontwikkelingen zijn vaak nog groter voor vrouwen, omdat zij een sleutelrol spelen in voedselproductie, verzameling van geneeskrachtige planten en water en duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Ook hebben zij vaak een belangrijke rol in het bewaren en overdragen van traditionele kennis van de natuur en hebben zij een culturele verbondenheid met het land.
Er zijn echter oplossingen voor deze problemen: door het versterken van de stem, rechten en capaciteiten van lokale gemeenschappen en oorspronkelijke bewoners, vooral in gebieden met een belangrijke biodiversiteitswaarde, kunnen we natuur beter beschermen.
Ten eerste is het belangrijk dat de landrechten van lokale en oorspronkelijke bewoners worden erkend en nageleefd. Wij dragen hieraan bij door versterking van lokale en oorspronkelijke bewoners en de maatschappelijke organisaties die met hen werken. Wij doen dat bottom-up, op basis van lokale behoeften, wederzijds vertrouwen, respect en een langdurige samenwerking.
Door het versterken van organisatiestructuren zijn lokale en oorspronkelijke bewoners beter uitgerust om natuur duurzaam te beheren, ook in een veranderende wereld. Hiertoe pleiten we voor effectief bestuur door en met hen, op basis van hun kennis, capaciteiten en rechten. Daarin geven we extra aandacht aan de belangen van vrouwen om zo meer gendergelijkheid te bereiken.
Natuur beschermen met de kennis van lokale gemeenschappen
Het natuurreservaat Ñembi Guasu is het eerste Boliviaanse beschermde gebied dat formeel werd uitgeroepen door een autonome regering. In en rond Ñembi Guasu leven al vele generaties gemeenschappen die de oorspronkelijke bewoners van het gebied vormen, zoals het Guaraní-volk. Hun kennis en betrokkenheid is essentieel voor duurzaam en eerlijk natuurbeheer.
Daarnaast is het belangrijk dat overheden, maatschappelijke organisaties en andere stakeholders de door IUCN geformuleerde ‘andere effectieve beschermingsmaatregelen’ (OECMs) erkennen in het bereiken van nationale natuurbeschermingsdoelen.
Hiertoe verbinden wij partners met elkaar en regionale en internationale netwerken en VN-mechanismen, waar zij kunnen opkomen voor hun rechten en belangen en tegelijkertijd kunnen leren van anderen. We faciliteren uitwisseling en dialoog en zoeken gezamenlijk naar oplossingen die traditionele en wetenschappelijke kennis bij elkaar brengen.
IUCN NL werkt binnen verschillende projecten aan het vergroten van de rol van gemeenschappen bij het beheer van hun natuur. Zo werken we in Indonesië binnen het project Shoulder to Shoulder met lokale partners KKI Warsi, Walhi en Aksi! om lokale maatschappelijke organisaties en gemeenschapsorganisaties te versterken in hun werk en via het Social Forestry programma dat vanuit de Indonesische overheid wordt aangeboden, het recht van lokale en oorspronkelijke bewoners om hun bos te beheren wettelijk vast te leggen.
Meer weten?
