Het IUCN World Conservation Congress 2025: een terugblik

Het IUCN World Conservation Congress 2025 bracht meer dan 10.000 mensen samen in Abu Dhabi, waar tijdens de ledenvergadering bijna 150 moties werden aangenomen. Hier volgen enkele hoogtepunten van het congres van dit jaar.

Headerfoto: bij het evenement ‘Empowering Grassroots Conservation through Trust-Based Funding, Networking, and Capacity Support’, met Sander van Andel en Liliana Jauregui van IUCN NL in het midden. © IUCN NL

Het congres behandelde vijf onderling samenhangende thema’s: het opschalen van veerkrachtige natuurbeschermingsmaatregelen, het verminderen van de risico’s van onomkeerbare klimaatverandering, het behalen van gelijkheid, de overgang naar natuurpositieve economieën en samenlevingen, en disruptieve innovatie en leiderschap voor natuurbescherming. Het thema van dit jaar was ‘Powering transformative conservation’ (Transformatieve natuurbescherming stimuleren). Het congres vindt om de vier jaar plaats en is het grootste platform voor wetenschap, praktijk en beleid op het gebied van natuurbehoud en duurzame ontwikkeling. Wetenschappers, beleidsexperts, bedrijfsleiders en professionals uit de hele wereld delen hun ervaringen, innovaties en nieuwste onderzoek.  

Aangenomen moties: van het strafbaar stellen van ecocide tot synthetische biologie en meer

De Members Assembly (ledenvergadering) is het hoogste besluitvormende orgaan van de Unie en brengt IUCN-leden bijeen om te debatteren en milieubeleid vast te stellen, het IUCN-programma goed te keuren en de IUCN-raad en -voorzitter te kiezen. Moties worden ingediend en als ze worden aangenomen, worden ze een resolutie en onderdeel van het IUCN-beleid.

Tijdens de ledenvergadering van dit jaar werden meer dan 150 moties aangenomen, waarvan vele geschiedenis schreven of een nieuw precedent schiepen in mondiaal beleid. Een daarvan is motie 061, ‘Erkenning van ecocide als misdrijf ter bescherming van de natuur’. De motie riep staten op om ecocide als een ernstig misdrijf te erkennen in nationaal en internationaal recht en adviseerde de staten die partij zijn bij het Statuut van Rome om een amendement te evalueren, om ecocide expliciet tot een misdrijf van het Internationaal Strafhof te maken, zowel in vredestijd als tijdens gewapende conflicten. Ook werd de World Commission on Environmental Law van IUCN opgedragen praktische richtlijnen op te stellen over de reikwijdte en toepassing van de vervolging van ecocide, inclusief de manier waarop vervolging kan bijdragen tot het herstel van ecosystemen en de bescherming van de biodiversiteit. Steun van de Raad en verspreiding hiervan door de directeur-generaal onder de leden komt uiterlijk een jaar voor het congres van 2029^[1]https://www.stopecocide.earth/bn-2025/governments-vote-for-recognition-of-ecocide-at-worlds-largest-conservation-congress. De motie werd ingediend door Stop Ecocide International en mede-ingediend door onder meer IUCN NL-partners A Rocha Ghana en Africa Institute for Energy Governance (AFIEGO).

Jojo Mehta, CEO van Stop Ecocide International, zei in een verklaring: ‘Deze stemming is een keerpunt. IUCN brengt een uitzonderlijk brede coalitie van regeringen, het maatschappelijk middenveld, oorspronkelijke bewoners en wetenschappelijke deskundigen samen. Diens steun voor de erkenning van ecocide als een nationale en internationale misdaad geeft een krachtig signaal af aan staten en wetgevers wereldwijd. De wet op ecocide verheft de ernstigste schade aan de natuur van slechts een kostenpost tot een misdrijf. Door een duidelijke grens te trekken in het strafrecht, ontmoedigt het roekeloze beslissingen, stemt het markten af op ecologische grenzen en bevestigt het dat gemeenschappen en ecosystemen recht hebben op gerechtigheid wanneer de schade ernstig en blijvend is.‘

A Rocha Ghana heeft motie 104 ingediend, getiteld ‘Bescherming van biodiversiteit en mensenrechten in het beheer van mineralen in de energietransitie‘. De motie, die is aangenomen, pleit voor een verminderd energie- en mineralengebruik door middel van een circulaire economie en voor sociaal en ecologisch verantwoord beheer van mineralen. Dat betekent dat de bescherming van ecosystemen, water, biodiversiteit en oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen gewaarborgd moet worden. Ook roept de motie op tot zinvolle participatie en rechten van IP&LC’s en tot mijnbouw- en post-mijnbouwpraktijken die voldoen aan de hoogste mensenrechten- en milieunormen. Deze motie vormt een aanvulling op resolutie 121 (2020) van IUCN en draagt bij aan de uitvoering van het Kunming Montreal Global Biodiversity Framework, het Klimaatakkoord van Parijs en de 2024 UN Principles to Guide Critical Energy Transition Minerals Towards Equity and Justice.

‘Deze resolutie is een belangrijke stap naar veiliger en rechtvaardiger beheer van mineralen’, zegt Seth Appiah-Kubi, nationaal directeur van A Rocha Ghana. ‘We erkennen de enorme lokale en nationale economische voordelen van mijnbouw, evenals de cruciale rol die transitiemineralen spelen in de energietransitie. Helaas brengt mijnbouw voor de energietransitie vaak grote risico’s met zich mee voor het welzijn van lokale gemeenschappen en de biodiversiteit. Het kan leiden tot grootschalige ontbossing, verlies en aantasting van wetlands en andere ecosystemen en de diensten die deze leveren. Ook kan het van sterke invloed zijn op de rechten en het levensonderhoud van oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen. We zien dit niet alleen dicht bij huis, in Ghana, maar over de hele wereld. Voor de toekomst moeten we lokale en mondiale inspanningen bundelen om de resolutie ten uitvoer te leggen, wat een taak is voor IUCN, de commissies en de (statelijke en niet-statelijke) leden.’

Motie 42, ‘Aanpak van de klimaat- en biodiversiteitscrisis door middel van maatregelen aan de aanbodzijde van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige transitie’, die eveneens werd aangenomen, vestigt ook de aandacht op kwesties rond de energietransitie, waarbij de nadruk ligt op de transitie weg van fossiele brandstoffen in plaats van op de minerale transitie. De motie roept op tot maatregelen aan de aanbodzijde om de uitbreiding van nieuwe fossiele brandstoffen te stoppen en ecosystemen waar fossiele brandstoffen worden gewonnen, te beschermen. Door de productie van fossiele brandstoffen specifiek aan te merken als een bedreiging voor de biodiversiteit, bevat de motie enkele van de krachtigste bewoordingen over de uitfasering van fossiele brandstoffen in multilateraal beleid tot nu toe.

Motie 49, ‘Versterking van de maatschappelijke ruimte om het mondiale kader voor biodiversiteit van Kunming-Montreal te verwezenlijken’, werd eveneens aangenomen. De motie richt zich op de toenemende bedreigingen voor de maatschappelijke ruimte, die essentieel zijn voor effectief behoud en bestuur. De maatschappelijke ruimte, waar onder andere organisaties van oorspronkelijke bewoners (IPO’s), niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en andere IUCN-leden en partners actief zijn, worden geconfronteerd met toenemende risico’s als gevolg van geweld, onderdrukking en beperkingen van de vrijheid van vergadering en betoging, en meningsuiting. Terwijl eerdere vergelijkbare IUCN-resoluties betrekking hadden op mensenrechten en natuurbehoud, richt deze motie zich specifiek op de toenemende bedreigingen voor de maatschappelijke ruimte, die voorheen niet volledig aan bod kwamen. Over de hele wereld wordt de maatschappelijke ruimte steeds kleiner, ook in West-Europa en Nederland.

Een andere mijlpaal tijdens het congres was het aannemen van een motie over synthetische biologie, de eerste in zijn soort in mondiaal beleid. De resolutie heeft betrekking op synthetische biologie in relatie tot natuurbehoud, ongeacht of deze wordt toegepast voor natuurbehoud of in andere sectoren zoals de industrie, de landbouw of de geneeskunde, met mogelijke directe of indirecte gevolgen voor de natuur.

Het congres heeft ook een motie aangenomen over geo-engineering, met het oog op de ontwikkeling van beleid op dit gebied. In de motie worden de risico’s van geo-engineering erkend, zoals het potentiële risico voor de biodiversiteit en het klimaat. Ook wordt benadrukt dat er nog steeds geen definitief bewijs is voor het effectiviteit van de meeste geo-engineeringtechnieken en dat het risico bestaat dat geo-engineering wordt gebruikt als excuus om doelen omtrent de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of uit te stellen. Tegelijkertijd wijst de motie erop dat er veel meer nodig is om de opwarming van de aarde tot een minimum te beperken, en dat, aangezien geo-engineering steeds vaker wordt besproken als mitigatietechniek, het van essentieel belang is dat er randvoorwaarden worden vastgesteld waarbinnen geo-engineering kan en mag plaatsvinden.

Nederlandse leden op het congres

Als Nederlands Nationaal Comité van de IUCN biedt IUCN NL een platform voor meer dan 40 organisaties in Nederland. Tijdens het World Conservation Congress hebben we onze leden en hun werk vertegenwoordigd in een stand in het tentoonstellingsgedeelte van het congres.

Een aantal Nederlandse leden was aanwezig, waaronder Commonland, Naturalis Biodiversity Center, European Association of Zoos and Acquaria (EAZA), The Ocean Cleanup, Future for Nature, Wetlands International, SNV en Union of Nature Foundation. Zij waren bij alle onderdelen van het congres betrokken: ze organiseerden evenementen, namen deel aan de ledenvergadering en aan de netwerkevenementen die door IUCN en IUCN NL werden georganiseerd. Het was een mooie gelegenheid voor de Nederlandse leden om elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen tijdens een druk, maar vruchtbaar congres.

Evenementen door IUCN NL

IUCN NL organiseerde verschillende evenementen tijdens het congres.

Klik hier voor een volledig overzicht van de evenementen op het congres die door IUCN NL of partners zijn georganiseerd.

Ranger Awards

Tijdens de International Ranger Awards, die dit jaar tijdens het World Conservation Congress werden uitgereikt, ontvingen twee voormalige partners van IUCN NL een onderscheiding. De International Ranger Awards zijn een eerbetoon aan de moed en veerkracht van rangers die het natuurlijke erfgoed van de wereld beschermen.

Een van hen is Rodrigue Katembo Mugaruka, directeur en adjunct-locatiemanager van het Virunga National Park in de Democratische Republiek Congo. Hij werd geprezen voor zijn moed bij het beschermen van het land tegen corruptie en uitbuiting. IUCN NL steunde Rodrigue tijdens de SOCO-zaak, waarin hij camerabeelden verzamelde van SOCO International – een Brits oliebedrijf – en aannemers van het bedrijf die steekpenningen aanboden en illegale activiteiten bespraken.

Ook leden van het Allée des Baobabs Protection and Management Team uit Madagaskar ontvingen een prijs. Zij werden genomineerd omdat ze de bossen van Madagaskar onverschrokken beschermen tegen brand en menselijke druk. Fanamby, de non-profitorganisatie die Allée des Baobabs beheert, was de eerste organisatie die een subsidie ontving van IUCN NL in Madagaskar en was ook een betrouwbare partner tijdens ons Shared Resources Joint Solutions-programma, dat liep van 2016 tot 2020.

IUCN NL feliciteert zowel Mugaraka als het Allée des Baobabs Protection and Management Team met het ontvangen van deze prestigieuze prijzen en prijst hen voor hun onuitputtelijke inzet voor natuurbescherming.

Update van de IUCN Standaard voor Nature-Based Solutions

Tijdens het congres heeft IUCN officieel de tweede editie van de IUCN Global Standard for Nature-based Solutions™ gelanceerd. De tweede editie bevat belangrijke updates die de duidelijkheid, bruikbaarheid en waarborgen versterken. De herziene norm gaat verder dan een slechts een checklist en omarmt systeemdenken, waarbij de nadruk ligt op de onderlinge verbanden tussen ecologische, sociale en economische dimensies. De taal en structuur zijn gestroomlijnd voor meer duidelijkheid, terwijl gelijkheid en rechten worden versterkt door oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen centraal te stellen in besluitvorming. Waarborgen, klachtenmechanismen en adaptief beheer worden versterkt om ervoor te zorgen dat NbS in de loop van de tijd effectief blijven. De update introduceert ook een duidelijker kader voor financiële haalbaarheid en levensvatbaarheid op lange termijn, en legt meer nadruk op faciliterende omstandigheden – zoals beleid, financiering en regelgevingskaders – om NbS wereldwijd op te schalen.

Update Rode Lijst

Tijdens het congres werd ook de nieuwste update van de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten™ gepresenteerd, waaruit blijkt dat de bedreiging van zeehonden in het Noordpoolgebied als gevolg van klimaatverandering toeneemt. Uit de update blijkt ook dat meer dan de helft van de vogelsoorten wereldwijd in aantal achteruitgaat. Tegelijkertijd herstelt de wereldwijde populatie van groene zeeschildpadden zich dankzij natuurbeschermingsmaatregelen. Uit een andere beoordeling bleek dat bijna 100 extra wilde bijensoorten in Europa als bedreigd zijn geclassificeerd. De Rode Lijst van de IUCN omvat nu 172.620 soorten, waarvan 48.646 met uitsterven worden bedreigd.