Big cats: wereldwijd bewonderd en bedreigd

Grote katachtigen, oftewel big cats, zoals leeuwen, tijgers, luipaarden, cheeta’s en jaguars worden overal ter wereld bewonderd. Traditionele gemeenschappen beschouwen deze katten als een bron van kracht; een energie die transformeert, beschermt en geneest. Helaas worden grote katachtigen ook steeds vaker bedreigd.

Headerfoto: Frida Bredesen op Unsplash

De meeste grote katachtigen behoren tot het Panthera-geslacht: leeuwen, tijgers, luipaarden, sneeuwluipaarden en jaguars. Cheeta’s vormen hierop een uitzondering. Zij behoren tot het Acinonyx geslacht met als belangrijk verschil dat ze hun klauwen niet kunnen intrekken. Grote katachtigen zijn over de hele wereld te vinden. Zo vind je jaguars in Zuid-Amerikaanse regenwouden, leeuwen op de Afrikaanse savanne en sneeuwluipaarden in de hoge bergen van Centraal- en Oost-Azië.

Afname van leefgebied

Grote katachtigen worden steeds vaker met uitsterven bedreigd. De belangrijkste reden hiervoor is afname en versnippering van leefgebied door bijvoorbeeld landbouw, mijnbouw en infrastructuurprojecten. In sommige gevallen leidt een kleiner wordend leefgebied tot conflict met de lokale bevolking. De dieren kunnen in hun eigen leefgebied onvoldoende prooi vinden en doen zich daarom tegoed aan koeien, geiten of schapen – vaak de inkomstenbron van de boer. Dit conflict zorgt er regelmatig voor dat deze dieren worden gedood.

IUCN NL en Stichting SPOTS willen deze vicieuze cirkel doorbreken door samen te werken met de lokale bevolking. Dat is essentieel, zeker bij een dier als het luipaard dat voornamelijk leeft op het land van boeren.

Stroperij

Ook stroperij is een belangrijke bedreiging voor de grote katten. Een reden hiervoor is dat sommige mensen een heilzame werking toeschrijven aan lichaamsonderdelen van deze dieren. Daarom worden in bepaalde traditionele medicijnen (TM) lichaamsonderdelen van wilde dieren verwerkt. De neushoorn en tijger zijn hier bekende voorbeelden van, maar ook sneeuwluipaarden, luipaarden, leeuwen en jaguars worden gestroopt voor deze medicijnen.

De tijger is inmiddels een ernstig bedreigde diersoort, die om die reden zwaar beschermd wordt. Een nare bijkomstigheid hiervan is dat steeds meer andere grote katachtigen gestroopt worden als alternatief. Zo lijken de tanden en klauwen van de jaguar erg op die van de tijger en ze leveren daardoor veel op op de zwarte markt. Daardoor valt dit dier steeds vaker ten prooi aan stroperij en illegale handel.

Essentieel voor behoud van biodiversiteit

Grote katten zijn vaak Apex-dieren: dat wil zeggen dat zij een zeer belangrijke rol hebben in hun leefomgeving. En van essentieel belang zijn voor het behoud van de biodiversiteit. Als deze dieren uitsterven is dat niet alleen treurig voor de betreffende diersoort, maar heeft dit impact op het hele ecosysteem waar het dier deel van uitmaakte.

Achteruitgang van biodiversiteit levert ook risico op voor ons als mensen. Zo draagt minder biodiversiteit bij tot meer risico’s op virusuitbraken. Ook illegale handel is een potentieel risico voor dit soort virusuitbraken. Dat zijn dan ook thema’s waar zowel IUCN NL als Stichting SPOTS zich voor inspannen.

Over Stichting SPOTS

Stichting SPOTS zet zich in voor de wilde katachtigen. Haar focus ligt bij drie dieren: de cheeta, leeuw en luipaard. Ze ondersteunt hiertoe projecten in Afrika en Iran die zich voor deze dieren inzetten. Daarnaast is het geven van voorlichting in Nederland zelf, een belangrijke doelstelling voor SPOTS. https://stichtingspots.nl/

Over IUCN NL

IUCN NL is een internationale natuurorganisatie die opereert vanuit Amsterdam. We maken onderdeel uit van de International Union for Conservation of Nature (IUCN), ‘s werelds grootste unie voor natuurbescherming. IUCN NL vormt het Nederlands Nationaal Comité, oftewel het platform van de Nederlandse lidorganisaties van IUCN. We werken nauw samen met IUCN-leden en partners overal ter wereld aan een rechtvaardige wereld waarin natuur wordt gewaardeerd en beschermd. Met ons project Operation Jaguar bestrijden we de stroperij en illegale handel van jaguars in Zuid-Amerika.