Internationale wetgeving erkent dat milieu- en mensenrechtenbeschermers het recht hebben hun werk ongestoord uit te kunnen voeren. Staten hebben de verplichting hen te beschermen tegen intimidatie, geweld en schending van hun rechten. - VN Speciaal Rapporteur John Knox

FAQ

Hoe groot is het probleem?

Dat het geweld tegen natuurbeschermers toeneemt staat buiten kijf. Hoe groot het probleem is, is moeilijk om precies te zeggen, omdat lang niet alle geweldsincidenten en moorden worden geregistreerd. Global Witness houdt sinds enkele jaren bij hoeveel natuurbeschermers er jaarlijks worden omgebracht.

In 2019 werden er maar liefst 212 doden geteld, gemiddeld vier per week. Maar ook dit is vermoedelijk slechts het topje van de ijsberg: in veel landen is de verstrekte informatie onbetrouwbaar vanwege corruptie. Ook worden veel lokale sterfgevallen in afgelegen gebieden niet geregistreerd. Met steun van de Nationale Postcode Loterij werkt IUCN NL dan ook aan betere registratie van incidenten.

Wie zijn deze natuurbeschermers?

• Medewerkers van maatschappelijke organisaties die opkomen voor de natuur en de rechten van de lokale bevolking. 
• Burgers waaronder inheemse volken en boeren die opkomen voor het recht op een gezonde leefomgeving.
• Parkwachters die waken over een beschermd natuurgebied.

Met wat voor type geweld krijgen natuurbeschermers te maken?

• Moord

• Arrestaties en vasthoudingen zonder formele aanklacht
• Geweld
• Intimidaties en bedreigingen
• Criminalisering

Wat zijn de achterliggende oorzaken van het geweld tegen natuurbeschermers?

Het geweld tegen natuurbeschermers is een symptoom van de steeds hardere strijd om natuurlijke rijkdommen overal ter wereld.

De groeiende wereldbevolking met een stijgende consumptie zorgt voor een steeds grotere vraag naar grondstoffen, zoals mineralen, hout en palmolie, die vaak op een niet-duurzame wijze gewonnen worden. In landen waar de bodemrijkdom groot is komt steeds meer vraag naar land voor ontginning. Natuurbeschermers lopen gevaar omdat zij zich uitspreken tegen de vernietigende impacts van bijvoorbeeld gouddelving of de aanleg van een plantage. Doordat natuurbeschermers hun land, bos en water proberen te beschermen tegen de komst van industrie, bevinden zij zich in de vuurlinie.

De meeste conflicten waarbij doden vallen zijn gerelateerd aan mijnbouw en de grootschalige agro-industrie, zoals palmolie en soja. Ook houtkap, stroperij en waterkrachtcentrales zijn een bron van conflict.

why_are_environmental_defenders_under_attack.png

In welke landen speelt dit probleem?

De landen die in 2018 het hardst getroffen werden zijn de Filippijnen (30), Colombia (24), India (23) en Brazilië (20). Het aantal moorden nam het sterkst toe in Guatemala, waar 16 natuurbeschermers werden gedood (vijf keer meer dan in 2017).

Waarom worden vooral inheemse mensen getroffen?

Van de natuurbeschermers die in 2017 werden vermoord is 25 procent van inheemse komaf (in 2016 was dit 40 procent). Inheemse mensen zijn extra kwetsbaar omdat hun landrechten vaak niet goed vastgelegd zijn en omdat zij in geïsoleerde, maar grondstofrijke gebieden leven.

Wie zijn de daders?

Vaak blijken paramilitaire groepen, het leger, de politie of particuliere beveiligers betrokken bij het geweld. Vermoedelijk hebben zij banden met overheden of bedrijven die belang hebben bij de komst van bijvoorbeeld een mijnbouwbedrijf of een houtconcessie.  Bedrijven die rechten van natuurbeschermers schenden kunnen hier nu nog mee wegkomen, omdat er geen bindende wetgeving is die hen dwingt om mensenrechten te respecteren. Wij willen daar verandering in brengen door te pleiten door een bindend VN-mensenrechtenverdrag voor bedrijven.

Worden de daders gestraft?

Daders worden zelden opgespoord of veroordeeld. Deze straffeloosheid is een groot probleem, want het werkt meer geweld  in de hand. Hier moet een einde aan komen: moordenaars mogen niet langer vrijuit gaan.