Goed nieuws voor corporate sustainability regelgeving

De afgelopen twee weken stonden in het teken van stemmingen over de update van de OESO Richtlijnen en de voorgestelde wijzigingen van het Europees Parlement op de door de Europese Commissie voorgestelde richtlijn voor Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD). Beide stemmingen verliepen positief, wat goed nieuws is voor inheemse bevolking en de natuur.

Headerfoto: Op Sulawesi wordt bos gekapt voor nikkelmijnbouw, een belangrijke grondstof voor de energietransitie. Foto door Galen Priest/ AlTo

Eind mei heeft het Europees Parlement vóór aanpassingen op de door de Europese Commissie voorgestelde CSDDD gestemd. Op het voorstel van de Europese Commissie van vorig jaar waren belangrijke wijzigingen voorgesteld door de verschillende partijen binnen het Europees Parlement.

Bescherming voor inheemse bevolking en natuur

Daar waar de Europese Commissie en ook de Europese Raad hadden nagelaten te verwijzen naar relevante conventies die bescherming bieden aan inheemse bevolking, lokale gemeenschappen en de natuur, heeft het Europees Parlement deze omissie gelukkig gecorrigeerd. Expliciet wordt nu onder meer verwezen naar het recht op ‘Free, Prior and Informed Consent’ (FPIC), de UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP), de UN Declaration on the Rights of Peasants and Other People Working in Rural Areas (UNDROP) en de resolutie van de VN met betrekking tot Indigenous Peoples.

Natuur en klimaat beter beschermd

Verder wordt expliciet verwoord dat vervuiling van lucht, water en bodem moet worden voorkomen, waarbij ook wordt verwezen naar biodiversiteitsverlies en ontbossing. Bedrijven moeten ook klimaatverandering adresseren  in hun operaties.

Het Europees Parlement laat verder de OESO Richtlijnen prominent terugkomen en heeft additionele definities en bepalingen opgenomen rondom de consultatie van stakeholders, zodat veilig wordt gesteld dat alle betrokkenen tijdig en goed worden geconsulteerd, waarbij het recht op FPIC wordt gerespecteerd.

Nederlandse regering moet voorstel ondersteunen

De aankomende periode zullen de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement over de tekst van de CSDDD gaan onderhandelen. Dit wordt de zogenaamde ‘triloog’ genoemd. Deze onderhandelingen zullen de komende maanden plaatsvinden, waarna de overeengekomen tekst weer ter stemming wordt voorgelegd aan de Europese Raad en het Europese Parlement. Wij roepen de Nederlandse regering op om in deze onderhandelingen de positie van de inheemse bevolking en de natuur te beschermen en de voorstellen van het Europees Parlement te ondersteunen.

De door het Europese Parlement aangenomen tekst van de CSDDD is hier te vinden.

OESO Richtlijnen 2023

De leden van de OESO hebben ingestemd met een aanpassing van de OESO Richtlijnen. De aanpassing van de OESO Richtlijnen is een lang proces geweest waarbij verschillende partijen input hebben gegeven om de teksten meer in lijn te brengen met de huidige tijd. Ook hier bieden de teksten meer bescherming aan inheemse bevolking en lokale gemeenschappen door verwijzingen op te nemen naar belangrijke principes (zoals FPIC) en conventies (zoals de UNDRIP).  Risico’s op schade aan biodiversiteit, ontbossing en vervuiling zijn toegevoegd en het belang van een rechtvaardige energietransitie (just transition) wordt benoemd. Vanaf nu wordt ook verwezen naar dierenwelzijnsstandaarden en bevatten de teksten een duidelijke omschrijving van klimaatverandering. Daarnaast is het principe van gepaste zorgvuldigheid herbevestigd.

Deze Richtlijnen zijn nu vastgesteld en bedrijven dienen bij hun operatie met de inhoud van deze Richtlijnen rekening te houden. De OESO Richtlijnen zijn vrijwillig van aard, maar worden tot de internationale standaarden van verantwoord ondernemen gerekend. Elk zichzelf respecterend bedrijf dat maatschappelijk verantwoord wil ondernemen, zal bij zijn operatie rekening willen houden met de nieuwe teksten en ze in zijn bedrijfsprocessen verwerken.

Lees voor meer informatie de reactie van OECD Watch, het wereldwijde netwerk van maatschappelijke organisaties dat kennis deelt over de OESO-richtlijnen en gesprekpartner is van de MVO-werkgroep van de OESO waar IUCN NL lid van is. De 2023-versie van de OESO-richtlijnen kan in het Engels worden gedownload via de website van de OESO.

Betere wet –en regelgeving

IUCN NL pleit op nationaal en internationaal niveau voor betere wet – en regelgeving die voorkomt dat bedrijven schade toebrengen aan mensenrechten, het milieu en het klimaat. Dat doen we als onderdeel van ons programma Forests for a Just Future en Bottom Line, die onder andere als doel hebben om de bewegingsvrijheid en veiligheid van natuurbeschermers te waarborgen en de natuur te beschermen.

Lees meer:

Antoinette Sprenger
Senior Expert Environmental Justice